Mở cửa Dịch

Ta có một chìa khoá giản dị để mở cửa Dịch. đó là:
Vòng tròn với Tâm Điểm và hai chiều Vãng, Lai, Xuất Nhập.
Nếu ta chấp nhận:

1.  Tâm Điểm là Thái Cực, là Bản Thể.
2.  Vòng tròn bên ngoài là Vạn Hữu, Hình Tướng đa tạp, biến thiên, ta sẽ hiểu được ý nghĩa Hà Đồ, Lạc Thư, và vòng Dịch tiên thiên, hậu thiên.

Ta sẽ thấy nơi Hà Đồ:

• 5, 10 ở Trung Điểm là Thái Cực.
• 1, 2, 3. 4 bên ngoài là Tứ Tượng.
• 6, 7, 8, 9 là Biến Hoá.
• 7---> 9 = Dương tiến.
• 8---> 6 = Âm thoái.

Vạn Hữu chẳng qua là phân thể của Thái Cực:

• 2+ 3 = 5
• 1+ 4 = 5

Vạn Hữu nhờ có Thái Cực (5) mới biến hoá được:

• 1 + 5 = 6
• 2 + 5 = 7
• 3 + 5 = 8
• 4 + 5 = 9

Vạn Vật biến Hoá để trở về Thái Cực (10):

• 1+ 2 + 3 + 4 = 10

Vậy thì ở Lạc Thư, số 5  ở Trung Điểm cũng là Thái Cực, căn nguyên và cùng đích vạn hữu (10/15):
8 ô bên ngoài là Vạn Hữu biến thiên.
Ta nhận thấy: trong Lạc Thư, 2 số đối đỉnh cộng lại đều thành 10. Các số ngang, cọc, chéo cộng nhau để thành 15, mà ta biết:

• 5 là Thượng đế lúc khởi nguyên.
• 10 là Thượng đế lúc chung cuộc.
• 15 là Thượng Đế thuỷ chung như nhất.

Ta thấy:

Nhất Khảm, Nhì Khôn, Tam Chấn, Tứ Tốn,Ngũ Trung,Lục Kiền, Thất Đoài, Bát Cấn, Cửu Ly.

Ở nơi Tiên Thiên hay Hậu Thiên bát quái, ta thấy 2 quẻ đối xứng cộng với nhau bao giờ cũng thành 15. (Nơi Tiên Thiên bát quái, Tâm là Đối Xứng, nên 2 quẻ đối đỉnh cộng vào với nhau thành là 15. Ta chấp nhận vạch Dương là 3, vạch Âm là 2.)
Nơi Hậu Thiên Bát Quái, thì trục đối xứng là trục Đông Tây.
Bát quái, có khi thì có vẽ hình Thái Cực bên trong, có khi thì không. Mà Không lại cao siêu hơn có, vì Thượng Đế chính là Vô Hình.
Cho nên Bát Quái Tiên hay Hậu Thiên hoặc có hoặc không có hình Thái Cực ở giữa, đều tượng trưng cho Thượng Đế và Vạn Hữu, Vạn Tượng. Cho nên, mới giải thích được tục lệ xa xưa ở Việt Nam cũng như ở Việt Nam và Trung Hoa là việc treo hình Bát Quái trước cửa nhà, để trừ tà ma.
Học Dịch mà biết được huyền nghĩa của Trung Cung, Trung Điểm là biết được nửa pho Dịch rồi.
Mà như là từ trên xuống tới đây, ta đã thấy dù là ở Hà Đồ hay ở LạcThư, ở Tiên Thiên hay Hậu Thiên Bát Quái, hay Lục Thập Tứ Quái, bao giờ Trung Cung, Trung Điểm cũng là Thái Cực, là Trời. Trời bao giờ cũng ẩn tàng trong lòng sâu vạn hữu, để làm căn cơ, làm trụ cốt, làm cốt lõi, để chủ trì tất cả mọi biến hoá. Sau này, khi học đến con người, ta sẽ thấy áp dụng của Trung Cung, Trung Điểm, của Dịch Lý vào nơi con người, để tìm cho ra Căn Cơ Trời trong Ta.
Mới hay Trung Cung hết sức là quan trọng.